17de editie Ouderengeneeskunde Amsterdam | Updates en actualiteiten

donderdag 14 november

Hypertensie bij ouderen

prof. dr. M. Muller, internist en hoofd sectie interne ouderengeneeskunde, Amsterdam UMC, locatie VUmc

Prikkelbaar Darm Syndroom (PDS)

dr. A.W.M. van Milligen de Wit, MDL-arts, Breda

Buikpijn en veranderd ontlastingspatroon als symptoom van Prikkelbaar Darm Syndroom (PDS) komt veel voor in de dagelijkse praktijk van de eerste lijn. PDS is een primair klinische diagnose en wordt gesteld op basis van anamnese en lichamelijk onderzoek. Slechts in sommige gevallen is beperkt aanvullend onderzoek aangewezen. In de diagnose en therapie van PDS spelen de huisarts en specialist ouderengeneeskunde een centrale rol. Daarbij zijn de nieuwe NHG standaard PDS versie 3.0 en de nieuwe FMS richtlijn PDS beide van november 2022 richtinggevend. In het proces van keuze voor de verschillende mogelijke therapeutische opties is shared decision making van groot belang, hoe hier te komen zal in deze lezing uitgebreid worden behandeld.

SGLT-2 remmers bij kwetsbare ouderen, moet dat nou nog wel?

dr. R.W.M.M. Jansen, klinisch geriater, Noordwest Ziekenhuisgroep Alkmaar en verpleeghuis Huis ter Hagen, Driehuis

Het aantal oudere patiënten met diabetes mellitus, hartfalen, en nierfunctiestoornissen zal de komende jaren fors toenemen. SGLT2-remmers worden al langer voorgeschreven bij diabetes mellitus type 2 en bij patiënten met een zeer hoog risico op hart- en vaatziekten zijn deze middelen eerste keus.

SGLT2-remmers zijn ook geïndiceerd voor patiënten met hartfalen en een behouden linkerventrikelfunctie waardoor de kwaliteit van leven verbeteren en het aantal opnames voor hartfalen fors verminderd kunnen worden. Sinds kort worden de SGLT2-remmers ook gebruikt om progressie van nierschade te voorkomen of te beperken.

De vraag is of deze geneesmiddelen van waarde zijn bij zeer oude patiënten en kwetsbare ouderen. In deze interactieve lezing worden de effecten en bijwerken van SGLT2-remmers bij deze doelgroep besproken.

Jicht, de eeuwige instinker. Oude en nieuwe aspecten omtrent ziektebeeld, diagnose en behandeling

dr. G.A.W. Bruijn, reumatoloog, Tergooi MC Hilversum en Reumakliniek Lelystad

Jicht is de meest voorkomende oorzaak van een acute gewrichtsontsteking in Nederland. Ondanks het bestaan van een NHG richtlijn (2001) en de richtlijn jicht van de Nederlandse Vereniging van Reumatologie (2013) kan het diagnosticeren van acute jicht in de dagelijkse praktijk de (huis)arts voor diverse dilemma's brengen: doe ik het zelf, moet ik verwijzen, en zo ja, naar wie dan?

Aan de andere kant is de laatste jaren meer nadruk komen te liggen op preventie van recidiverende jicht en het voorkomen van cardiovasculaire co-morbiditeit.

In deze lezing zal ook stil gestaan worden bij de behandeling van lastig te behandelen chronische jicht, hetgeen we tegen kunnen komen bij mensen met diabetes mellitus of een nierfunctiestoornis.

Rouwverwerking

prof. dr. J.A. Swinkels, emeritus-hoogleraar psychiatrie Amsterdam, Vertrouwenspersoon en Voorzitter Stichting Breukvlakken

Je partner verliezen of iemand waar je aan gehecht bent veroorzaakt rouw. Rouw is een normale reactie op een belangrijk verlies, zoals het overlijden van een dierbare, het eindigen van een relatie e.d. Het kan lichamelijke, emotionele, cognitieve en gedragsmatige symptomen met zich meebrengen.

Wij gaan dieper in op rouw ook omdat het te maken kan hebben met iets wat niet is gebeurd of met iets wat je had maar bent kwijtgeraakt. Wij gaan in op rouwsymptomen en hoe je dat doet, rouwen. Het rouwproces verloopt in fasen maar is grillig en is sterk individueel bepaald, rouwarbeid is nodig om verder te komen. Wanneer noemen we de rouw pathologisch en wanneer wordt het tijd om hulp te zoeken.

Praktische adviezen zoals hoe ga je om met en hoe behandel je rouw en verdriet. In een interactief college van 1,5 uur gaan we met verlies en rouw aan de slag.

vrijdag 15 november

Nierfunctiestoornissen

dr. B. van Dam, internist-nefroloog, Noordwest Ziekenhuisgroep Alkmaar

De nieuwe FMS richtlijn en NHG standaard osteoporose en fractuurpreventie

prof. dr. J.P. van den Bergh, intenist-endocrinoloog, VieCuri en MUMC+

Er is veel nieuws te melden op het gebied van osteoporose en fractuurpreventie. Sinds eind 2022 is de nieuwe multidisciplinaire richtlijn van de Federatie Medisch Specialisten (FMS) beschikbaar en in 2024 komt de nieuwe NHG standaard beschikbaar. Daarnaast heeft Zorginstituut Nederland de afgelopen jaren onderzocht waar mogelijkheden zijn voor verbeteringen in het zorgtraject voor mensen met osteoporose. In deze nascholing worden de nieuwste inzichten en aanbevelingen uit de richtlijnen en het verbetertraject van het Zorginstituut besproken.

Diagnostiek en behandeling van de blaas- en prostaatcarcinoom, raakvlakken met de eerste lijn

prof. dr. T.M. de Reijke, uroloog, Amsterdam UMC

Prostaatkanker werd en wordt wel beschouwd als een aandoening van de oudere man en 'er gaan meer mannen met dan aan prostaatkanker dood'. Dat hier toch wat genuanceerder naar gekeken moet worden zal onder andere in deze lezing besproken worden, naast onderwerpen als tijd voor bevolkingsonderzoek en nieuwe geïndividualiseerde behandelingen voor de diverse tumor stadia.

Urotheelkanker is een aandoening die niet alleen in de blaas voorkomt, maar ook in de hoge urinewegen. Preventie is mogelijk, maar de wil hiertoe moet er ook zijn. Een onderscheid moet gemaakt worden tussen niet-spierinvasieve-, en spierinvasieve tumoren. Met name voor de laatste tumorstadia is de prognose nog steeds niet goed. Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling zullen in deze lezing aan bod komen.

Statine-gebruik bij ouderen en cardiovasculaire farmacotherapie bij ouderen

dr. G.J. Lefeber, klinisch geriater en klinisch farmacoloog, UMC Utrecht

Behandeling van pijn, invasieve pijnbehandeling bij de oncologische patiënt. (Acute, chronische en doorbraakpijnen)

dr. C. Robers, anesthesioloog-pijnspecialist, ZGT Hengelo

Pijn bij kanker is een veel voorkomend symptoom. De behandeling hiervan is via de WHO-pijnladder en de richtlijn "Pijn bij patiënten met kanker" geeft aan hoe te handelen. In deze lezing wil ik de ladder volgen en stilstaan bij een tweetal oude middelen die steeds meer worden ingezet bij de behandeling van pijn bij kanker. Ook een vierde trede van de ladder "de invasieve pijnbestrijding" zal aan de orde komen en daarbij de toegevoegde waarde van een pijnbehandelcentrum.