Signalen van autisme bij het jonge kind herkennen

Praktische handvatten om direct in de praktijk toe te passen.

Om kenmerken van autisme te herkennen bij het jonge kind moet je als jeugdverpleegkundige of jeugdarts beschikken over specifieke expertise. Het gaat om een mix van kennis en vaardigheden. Ook hoe je persoonlijk aankijkt tegen een diagnose autisme heeft invloed op hoe jij communiceert met een ouder over dit onderwerp.

Met hulpmiddelen als beeld- en of videomateriaal, de alarmsignalen van Dietz, het juiste gebruik van het van Wiechenschema, het invullen van het COSOS formulier kun je beter de symptomen van ASS herkennen. En daarmee kun je met een ouder, de peuterspeelzaal of het kinderdagverblijf het gesprek over dit onderwerp aangaan.

We gaan ervan uit dat de diagnose Autisme Spectrum Stoornis bij ongeveer 1% van de kinderen aanwezig is. Dat lijkt voor je dagelijkse werk weinig, maar een jeugdarts of jeugdverpleegkundige heeft al snel drie bureaus per week. Dat betekent dat je elke maand een kind met ASS kunt tegenkomen. Een vereiste om symptomen van ASS te kunnen herkennen is dat je er zelf genoeg kennis van moet hebben. Vanuit die kennis kun je de juiste vragen stellen aan de ouder, het gedrag bespreken wat je ziet zonder ook nog maar zelf het woord autisme te noemen. In de JGZ stel je namelijk geen diagnose, toch is het wel je taak te signaleren en de zorgen die je ziet te bespreken. Ook komt het geregeld voor dat een ouder zelf vragen stelt en twijfels heeft over het hebben van autisme bij zijn of haar kind. Om een goed gesprek te kunnen voeren met de ouder is het fijn om samen met de ouder te kijken en te analyseren wat de reden is dat hij/zij deze vraag stelt en hen serieus te nemen. Veel ouders hebben al twee jaar voordat er een diagnose wordt gesteld zorgen over hun kind. Volgens een artikel in het tijdschrift van de Nederlandse Vereniging voor Autisme Voorjaar 2020 schiet de specifieke kennis over autisme bij Nederlandse jeugdartsen tekort in vergelijking met andere landen.