Psychofarmaca: achtergronden en toepassing

De apotheker ziet in de praktijk veel patiënten die psychofarmaca gebruiken. Regelmatig wordt een patiënt niet volgens één van de gangbare standaarden of richtlijnen behandeld. Ook worden psychofarmaca regelmatig gebruikt voor indicaties waarvoor ze niet geregistreerd zijn (“off-label” gebruik). In welke gevallen is dit verantwoord en wanneer is het, in het belang van de patiënt, nuttig dat de apotheker contact opneemt met de voorschrijver? Wat zijn dan valide argumenten om te gebruiken?

Aan de hand van achtergrondinformatie over de kenmerken van veelgebruikte psychofarmaca en casuïstiek uit de praktijk wordt ingegaan op de rationaliteit van diverse toepassingen van psychofarmaca. Daarnaast worden praktische handvatten gegeven voor het afbouwen en switchen van antidepressiva. Ook wordt aandacht besteed aan irrationele, potentieel schadelijke of onvoldoende onderbouwde toepassingen van psychofarmaca.

Onderwerpen die behandeld worden, zijn: 

•   de farmacologische kenmerken, werkzaamheid en bijwerkingen van de meest toegepaste antidepressiva, antipsychotica en stemmingsstabilisatoren;

•   het switchen, afbouwen en stoppen van antidepressiva;

•   Het veilig en effectief combineren van antidepressiva en antipsychotica

•   de toepassing en risico’s van antidepressiva en antipsychotica bij kinderen en adolescenten;

•   de behandeling van complexe psychiatrische aandoeningen, zoals (therapieresistente) depressie, schizofrenie en bipolaire stoornis;

•  het uitvoeren van een medicatiebeoordeling bij patiënten die psychiatrische medicatie gebruiken.

De cursus bestaat uit twee dagdelen, vooraf gegaan door een E-learning.

E-learning:

In de E-learning worden de farmacologische eigenschappen van antidepressiva en antipsychotica behandeld, in combinatie met vragen/opdrachten gericht op toepassen van deze theorie.

Dagdeel 1 is gericht op het rationeel gebruik van antidepressiva en antipsychotica bij diverse psychiatrische indicaties. Er vindt uitbreiding en praktische toepassing van de theorie uit de e-module plaats, in combinatie met vragen en casuïstiek. Aan het eind krijgt elke cursist een opdracht mee om in de eigen praktijk een medicatiebeoordeling te doen bij een patiënt die psychiatrische medicatie gebruikt. 

Dagdeel 2 is met name gericht op het samen bespreken van de ingestuurde opdrachten, afgewisseld met korte theoretische verdieping. In dit dagdeel ligt het accent op medicatiebeoordeling van (complexe) psychiatrische medicatie. 

Gedurende de gehele cursus is er volop ruimte voor vragen, discussie en het inbrengen van uw eigen praktijkervaringen.

Na afloop van de nascholing kunt u het geleerde meteen toepassen in uw eigen praktijk.

Deze cursus is ontwikkeld in samenwerking met Marleen Brouwer, Annemarie Heersche en Lenneke Minjon, apothekers en werkzaam bij de afdeling Farmaco-epidemiologie & Klinische Farmacologie aan de Universiteit Utrecht.