Medicatie in de Stervensfase (alleen voor voorschrijvers en apothekers)

Onder leiding van longarts Sander Hosson zullen internist-oncoloog Sabine Netters, huisarts Marike de Meij en een apotheker (naam volgt) uitgebreid ingaan op de diverse aspecten van de meest voorgeschreven medicatie in de stervensfase zoals morfine, nozinan, antipsychotica en midazolam en andere angstremmers. 

Uiteraard zal het onderwerp palliatieve sedatie ruimschoots aan bod komen, inclusief refractaire symptomen en gaan we in op de toepassing van opioïden in de stervensfase bij pijn en benauwdheid. 

In het webinar belichten we de praktijk van zorg in de stervensfase in zowel het ziekenhuis als in de huisartsenpraktijk met steeds weer eigen dilemma's. Ook de rol van de apotheker komt ruimschoots aan bod. 

Bij zorg in de stervensfase spelen transmurale afspraken, continuïteit en overdracht een cruciale rol met ook een belangrijke plek voor de inzet van technische thuiszorgteams. De sprekers zullen casuïstiek bespreken en komen ook terug op de herziening van de richtlijn palliatieve sedatie in 2022 en de nieuwe richtlijn 'Zorg in de Stervensfase'.

Het webinar begint om 20.00 uur en er wordt accreditatie aangevraagd voor ABAN, VSR, NAPA en KNMP. 

Programma Webinar

20.00 uur Introductie door Sander de Hosson, longarts

20.05 uur Kwaliteit van Sterven - Sabine Netters (Internist-Oncoloog).

Onderwerpen/ Leerdoelen:

• Inzicht in starten en uitvoering symptoombestrijding in de stervensfase met medicatie:
• Benauwdheid en pijn (morfine sc/ morfine continue infusie)
• Onrust (haloperidol/ benzodiazepines)
• Inzicht in indicatiestelling, soorten en uitvoering van palliatieve sedatie
• Ervaringen en dilemma’s uit de praktijk

20.35 uur Farmacologische aspecten van toegepaste medicatie in de stervensfase – spreker volgt (Apotheker, spreker volgt)

Onderwerpen/ Leerdoelen

• Inzicht krijgen in behoeften van specifieke patiëntenpopulatie m.b.t. medicatie (morfine, midazolam, nozinan, nicotinepleister) (bij rokers, bij pre-existent gebruik van opioïden, bij pre-existent gebruik van benzodiazepines, bij ondergewicht, bij overgewicht, bij nier- en leverfunctiestoornissen, leeftijd)
• Inzicht krijgen in het voorschrijven van continue infusie (pomp, venflonnaald, hoe dit lokaal te organiseren)
• Kennis over de organisatie van farmacologische zorg rond het levenseinde (transitie van ziekenhuis naar apotheek thuis bij overplaatsing, transitie lokale organisatie versus centrale hubs)
• Saneren andere medicatie in de laatste levensfase
• Ervaringen uit de praktijk

21.00 uur Communicatie, technische uitvoering en rolverdeling - Marike de Meij (huisarts)

Onderwerpen/ Leerdoelen:

• Kennis over de toepassing van de palliakit
• Technische aspecten van continue infusie, inclusief on demand toediening      
• mantelzorger/patiënt
• Rolverdeling tussen partijen (arts/ apotheker/ VTT)
• Communicatie tussen VTT/arts en patiënt/naasten en over ophogen medicatie, on demand extra dosering (incl. richtlijn over doorbraakmedicatie)
• Ervaringen uit de praktijk

21.30 uur Debat tussen alle sprekers onder voorzitterschap van Sander de Hosson; vragen beantwoorden vanuit het publiek.

22.00 Einde