HET INSCHATTEN VAN EMOTIONELE ONTWIKKELING – INLEIDING

In de afgelopen decennia is de aandacht toegenomen voor emotionele ontwikkeling in de ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking. In het werkveld leven vragen over de wijze waarop het emotionele ontwikkelingsniveau van een cliënt kan worden ingeschat. Daarnaast bestaat er behoefte aan kennis waarmee gedragsdeskundigen begeleiders en teams kunnen helpen hun begeleiding af te stemmen op de basale emotionele behoeften van hun cliënten.

Anton Došen ontwikkelde in 1990 het schema voor schatting van het niveau van de Emotionele Ontwikkeling. In Vlaanderen werd het schema doorontwikkeld tot de Schaal voor Emotionele Ontwikkeling – Revised (SEO-R) en er werd een handleiding toegevoegd. Vervolgens werd wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd naar de betrouwbaarheid van de schaal. Op basis van de uitkomsten en feedback van clinici is de SEO grondig herwerkt. Zo ontstond de SEO-R². Inmiddels is de schaal een onmisbaar instrument geworden voor assessment in de beeldvorming, diagnostiek en ondersteuning bij mensen met een verstandelijke beperking. Als er naast de verstandelijke beperking ook nog sprake is van gedragsproblemen of een psychiatrische stoornis, dan helpt de SEO-R² om het gedrag van de persoon beter te begrijpen en kan de omgeving beter worden afgestemd op de basale behoeften van de persoon (Morisse, Sappok, De Neve en Došen, 2017).

Op basis van de SEO-R ontwikkelde Rachel de Groot het SEO-R Kleurenprofiel. Deze werkvorm bevat kaartjes met kleuren, illustraties en vragen. Hierdoor worden de deelnemers actiever betrokken. In Nederland wordt het kleurenprofiel gebruikt als discussie instrument in teams bij de beeldvorming van cliënten met een verstandelijke beperking.