Programma

Programma

09:30Registratie en ontvangst met verse koffie en iets lekkers

10:00Opening door de dagvoorzitter

Blik op recente ontwikkelingen

prof. dr. Wilco Achterberg, hoogleraar institutionele zorg en ouderengeneeskunde aan het LUMC en specialist ouderengeneeskunde bij Topaz CCE

10:30Complementaire zorg: een scala aan mogelijkheden

Er zijn veel complementaire interventies voor ouderen met pijn. Denk aan voeding, mindfulness en geurtherapie. Veel interventies helpen daadwerkelijk bij het verlichten van pijn. Anderen zijn minder veelbelovend. Het is het belangrijk om op dit gebied zin van onzin te kunnen onderscheiden.

• Wat is er bekend over complementaire interventies en hoe kan je dit inzetten?

drs. Martine Busch, oprichter van Praag Instituut en adviseur Complementaire Zorg V&VN

11:15Ochtendpauze met koffie/thee en vers fruit

11:45Beweging, houding en pijn

Welke rol spelen beweging en lichaamshouding bij pijn? Hoe kan je dit gebruiken om pijn bij jouw cliënt te voorkomen of te verlichten?

Fabiënne Mijnsbergen MSc., geriatrie fysiotherapeut bij ViVa! Zorggroep

12:30Vragen en discussie

12:45Lunchpauze

13:30Psychologische aspecten van pijn

Er wordt heel veel onderzoek gedaan naar chronische pijn en alle factoren die de pijnbeleving en effecten van pijnbehandeling beïnvloeden. Echter, de onderzoeksgroepen zijn bijna steeds kinderen en volwassenen. Specifiek onderzoek bij ouderen is schaars waardoor de kennis over chronische pijn bij ouderen en alle vragen daaromheen beperkt is. Hoe gaan ouderen met pijn om, wat bepaalt de pijnbeleving van ouderen en wat betekent dit voor de communicatie met ouderen die langere tijd pijn ervaren? Hoe kunnen de zorgverleners de lijdensdruk bij ouderen met pijn verminderen, ook al is er geen medische behandeling meer mogelijk of wordt de oorzaak niet gevonden.

Deze vragen worden uitgebreid behandeld tijdens de workshop.

drs. Irene Vermeulen, GZ-psycholoog bij Revalis

14:15Polyfarmacie en pijnmedicatie bij kwetsbare ouderen

Ouderen die veel verschillende medicijnen gebruiken zijn vaker regel dan uitzondering. Het behandelen van pijn bij kwetsbare ouderen met multimorbiditeit vraagt om specifieke kennis over zowel deze patiëntengroep als pijnmedicatie. Het evenwicht tussen effectiviteit en potentiële schade is namelijk complex en kwetsbaar.

Tijdens deze sessie zal aandacht worden besteed aan polyfarmacie in algemene zin en aan de medicamenteuze behandelingsmogelijkheden bij pijn. O.a. NSAID’s, opioïden en adjudanten medicatie worden besproken.

• Wat is de werkzaamheid hiervan bij kwetsbare ouderen, welke problemen kunnen er worden verwacht bij het gebruik van deze middelen en welke rol speelt de veranderde farmacokinetiek bij deze kwetsbare patiëntengroep?

drs. Marieke Henstra, Internist ouderengeneeskunde en klinisch farmacoloog bij het Amsterdam UMC, locatie AMC

15:00Pauze

15:15Casuïstiek

Multidisciplinaire bespreking van casuïstiek.

Wilco Achterberg & Juanita Cheuk-Alam MSc., RN, verpleegkundig specialist Anesthesiologie-Pijngeneeskunde bij het Erasmus Medisch Centrum Rotterdam en voorzitter SIG Pijn bij kwetsbare ouderen

16:00Napraten met drankje en (gezonde) snack