Omschrijving

“Op hoop van zegen?!”
Morele dilemma's en ethiek rondom geboorte, leven en dood.

“Wie kan recht maken wat Hij krom heeft gemaakt?” Deze vraag wordt in het Oudtestamentische boek Prediker gesteld. Als dat slaat op de kwetsbaarheid en sterfelijkheid van de mens, dan was de vraag duizenden jaren lang retorisch: niemand kon dat. Wat we nu bijvoorbeeld verstaan onder genetische aandoeningen was tot voor kort niet enkel onbehandelbaar, maar ook onbegrijpelijk. Sinds het midden van de twintigste eeuw kwam daar verandering in. De wetenschappelijke en technologische ontdekkingen en ontwikkelingen volgden elkaar in snel tempo op: de ontrafeling van de structuur van DNA, de ontwikkeling van kunstmatige bevruchtingstechnieken, de transplantatiegeneeskunde, enzovoort. Het is niet langer ijdel of een vorm van wensdenken om Predikers vraag als volgt te beantwoorden: ‘De mens kan dat. Toch tot op zekere hoogte’.
De mogelijkheden die het met zich meebrengt om onze erfelijke eigenschappen te manipuleren zijn potentieel bijzonder groot. En het is evident dat al deze inzichten en technische mogelijkheden ons voor vele ethische problemen plaatsen.

• Wie heeft recht op een behandeling?
• Wanneer is een therapie veilig genoeg om op mensen toe te passen?
• Hoe duur mag de gezondheidszorg worden?
• Plegen wetenschappers en artsen geen inbreuk op de menselijke waardigheid?
• Waar kunnen we waarden en richtsnoeren vinden die de medische technologie in goede banen leidt?

 Aan de hand van drie thema’s: geboorte, leven en dood, schetst filosoof Johan Braeckman (hoogleraar te Gent) een ethisch referentiekader om rationele antwoorden op deze vragen te geven.