Lichamelijke aspecten van trauma en gehechtheidsproblematiek

Gezond psychisch functioneren vraagt een adequate interactie met de externe wereld en regulering van alle interne belevingen, waaronder emoties. Psychisch functioneren en disfunctioneren is biologisch verankerd en zichtbaar in reactiepatronen, beweging en houding.

Vanaf het allereerste leven zijn we in interactie met onze binnen- en buitenwereld. De primaire verzorgers, met wie we de eerste hechtingsrelaties aan gaan, helpen ons een weg te vinden in alle nieuwe prikkels door een primair non-verbale dialoog. Deze niet- talige dans van wederzijdse beïnvloeding blijft ons hele leven actief, ook als er sprake is van incidentele of langdurige onveiligheid.

In trauma, of dat nu hechtingstrauma, ontwikkelingstrauma, vroegkinderlijk trauma, chronisch of incidenteel trauma is, overschrijdt de grootte van de prikkels het vermogen om deze te verwerken. Evolutionaire oude mechanismen worden in stelling gebracht om te overleven. Dit is waarmee onze cliënten bij ons komen. Dit is waarmee ze in onze kamer zitten en ons beïnvloeden.

En wij, met onze eigen biologische bagage, behandelen onze cliënten met specifieke behandeltechnieken. Maar hoezeer laten we ons door hen beïnvloeden, merken we dat op en zo ja, wat doen we ermee?

‘De cursus wordt gegeven door een vakkundige docent en bevat een goede integratie van theorie en praktijk’

Oud-deelnemer

Wat leer je?

• Je raakt vertrouwd met gehechtheidtheorieën en hun belang voor de therapeutische relatie, zowel waar het om de patiënt als om jezelf gaat.
• Je krijgt inzicht in het belang van vroeg trauma en hechtingervaringen bij psychische disfunctioneren in het volwassen leven.
• Je krijgt inzicht in de klinische betekenis van neurobiologische concepten als de polyvagus theorie en spiegelneuronen
• Je leert te kijken naar lichamelijke veranderingen door traumata in de voorgeschiedenis en hoe dit de vrijheid in het hier en nu beperkt
• Je verwerft inzichten, ervaringen en technieken die het behandelen van mensen met ernstig trauma in hun voorgeschiedenis kan faciliteren.
• Je wordt meer bewust van de impact van de emotionele reacties van jouw patiënten op jezelf als therapeut, en je krijgt handvatten aangereikt hoe hier mee om te gaan

Doelgroep

Om aan deze cursus deel te nemen is het een strikte vereiste dat je behoort tot de doelgroep zoals vermeld: je bent Gz-psycholoog BIG, Psychotherapeut BIG, Klinisch psycholoog BIG, Eerstelijnspsycholoog NIP, Systeemtherapeut of Psychiater. Het is, daarnaast, een strikte vereiste dat je werkzaam bent in een behandelsetting.

Inhoud

• emoties en hun functie in het dagelijkse leven
• het autonome zenuwstelsel, polyvagus theorie
• gehechtheid, het belang van vroege gehechtheidsrelaties voor het ontwikkelende brein
• affectregulatie als kernbegrip, met aandacht voor de interacties binnen het gezin die hiervoor de basis vormen
• neurobiologische afweermechanismen en overlevingsstrategieën, bron van hulp en klachten
• lichamelijke reacties en het non-verbale geheugen
• de rol van spiegelneuronen in gehechtheid
• leren kijken; er valt heel veel te zien als je kijkt
• vroege gehechtheidsrelaties en hun verband met hechtingsstijlen en copingstrategieën op volwassen leeftijd
• mentaliseren: de rol van gehechtheid bij het ontwikkelen van mentaliserend vermogen. De relatie tussen mentaliserend vermogen en empathie
• overdracht en tegenoverdracht in het kader van vroege gehechtheidsrelaties: de gehechtheidservaringen van de therapeut en de begrenzing van wat bereikbaar is in therapie vanuit de mogelijkheden en beperkingen van de therapeut
• de ‘non-specifieke factor’ in psychotherapie in het kader van gehechtheid, trauma en de neurobiologische reacties van zowel therapeut als cliënt
• de therapeut als veilige ouder, geraakt maar niet ontregeld door het verhaal van zijn/haar cliënt en het vermogen tot mentaliseren van de therapeut