Functieanalyse en betekenisanalyse binnen (G)CGt: update en state-of-the-art

Inhoud

Het model van Geïntegreerde Cognitieve Gedragstherapie (GCGt) biedt een kader waarbij gebruik wordt gemaakt van functieanalyse en betekenisanalyse (FA en BA) als basis voor het opstellen en zo nodig bijsturen van een behandeling. Deze werkwijze werd in 1983, door Kees Korrelboom en Bobby Kernkamp, voor het eerst beschreven en in 2004 verder uitgewerkt door middel van een Handboek. In 2014 verscheen de geheel herziende versie van het Handboek, waarin een forse stap is gezet in de wijze waarop FA en BA worden opgesteld en worden gebruikt. De ervaring leert dat het betrekkelijk veel vraagt van therapeuten als zij deze stap (van 2004 naar 2014) willen (mee)maken. Dat geldt onverkort voor supervisoren die te maken krijgen met supervisanten/cursisten die les krijgen uit het nieuwe Handboek en ook voor opleiders die er les uit ‘moeten’ geven. Het uitgangspunt van de cursusdagen is dat de deelnemer(s) actieve kennis hebben van en ervaring hebben met het gebruik van FABA. De cursus is niet geschikt voor een (eerste) kennismaking met FABA en minder geschikt voor het opfrissen van weggezakte kennis.

Doelstelling

Tijdens deze twee dagen worden de verschillen tussen de Handboeken uit 2004 en 2014 kort geschetst, maar wordt vooral in gegaan op de werkwijze die momenteel wordt voorgesteld. De eerste dag is vooral gericht op kennisoverdracht en initiële oefeningen. De tweede dag staat meer in het teken van uw eigen ervaringen met de huidige werkwijze bij het gebruik van FABA.

Overig

Van oudsher is de functieanalyse een vanzelfsprekend onderdeel van het gedragstherapeutisch proces. Die vanzelfsprekendheid is echter aan erosie onderhevig nu voor steeds meer stoornissen welomschreven, in onderzoek effectief gebleken behandelprotocollen zijn vastgesteld. Dergelijke protocollen kunnen goeddeels los van patiënt-specifieke taxaties worden uitgevoerd. Niettemin is er nog immer reden een lans te breken voor het ontwikkelen van de vaardigheid zo’n specifieke taxatie op te kunnen stellen. In eerste plaats zijn de standaardprotocollen (verre van) 100% effectief en zou de therapeut in staat moeten zijn de kans op problemen te verkleinen door zo nodig de standaardbehandeling te optimaliseren of zelfs een geheel geïndividualiseerd, stevig beargumenteerd behandelplan op te stellen. Daarmee kan – zo is de stelling – vastlopen van de behandeling soms worden voorkomen en/of kunnen vastlopende behandelingen vlot worden getrokken. In de tweede plaats vinden in de psychologische wetenschap ontwikkelingen plaats die betekenis hebben voor de wijze waarop protocollen in het algemeen en bepaalde interventies in het bijzonder optimaal kunnen worden uitgevoerd.