Pijn bij kwetsbare ouderen
Pijn komt veel voor bij kwetsbare ouderen, en hindert hen in het alledaagse leven. Comorbiditeit zorgt voor extra complicaties en is een factor gebleken voor inadequate behandeling. Met name bijkomende neurodegeneratieve aandoeningen, zoals dementie, bemoeilijken de diagnostiek. Artsen zijn vaak onvoldoende op de hoogte van pijnbeleving bij ouderen, en de communicatie over pijn wordt gehinderd door communicatiestoornissen. Naast onderbehandel...
Prijzen
Beroepen
Competenties
Omschrijving
Deze cursus bespreekt achtergronden, diagnostiek en behandeling van pijn bij kwetsbare ouderen. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de meest kwetsbare groepen, zoals mensen met dementie. Ook komt aan de orde hoe een goed pijnbeleid voor kwetsbare ouderen kan worden bereikt door de organisatie van zorg te verbeteren.
Deze cursus bestaat uit twee modules en een eindtoets.
prof. dr. W.P. Achterberg
Wilco Achterberg is specialist ouderengeneeskunde bij Topaz in Leiden en hoogleraar institutionele zorg en ouderengeneeskunde aan het LUMC. Hij was voorzitter van de werkgroep multidisciplinaire richtlijn Pijn bij kwetsbare ouderen (Verenso, 2011) en vice-voorzitter van de Europese samenwerkingsgroep (EU-COST) Pain and Impaired Cognition, especially dementia (2011-2015). Wilco’s missie is om de kwaliteit van leven van de allerkwetsbaarste ouderen te verbeteren; het adequaat behandelen van pijn staat hierin centraal. Naast diverse onderzoeken op het gebied van pijn bij dementie, leidt hij ook studies naar pijn bij COPD en pijn bij afasie, en is hij betrokken bij diverse studies naar pijn bij kwetsbare ouderen thuis. Hij heeft scholingen gegeven aan geneeskundestudenten, medisch specialisten, fysiotherapeuten, psychologen, verzorgenden en verpleegkundigen, zowel nationaal als internationaal. Hij laat zich hierbij leiden door zowel de wetenschap (experimenteel en toegepast) als de ervaringen van patiënten, en betrekt hierin ook de input vanuit de negen lidorganisaties van het Universitair Netwerk voor de Care, sector Zuid-Holland (UNC-ZH).
Inleiding
Pijn komt veel voor bij kwetsbare ouderen, en hindert hen in het alledaagse leven. Comorbiditeit zorgt voor extra complicaties en is een factor gebleken voor inadequate behandeling. Met name bijkomende neurodegeneratieve aandoeningen, zoals dementie, bemoeilijken de diagnostiek. Artsen zijn vaak onvoldoende op de hoogte van pijnbeleving bij ouderen, en de communicatie over pijn wordt gehinderd door communicatiestoornissen. Naast onderbehandeling, komt ook overbehandeling voor, vooral waar het gaat over geneesmiddelen zoals tramadol en NSAID’s, die bij kwetsbare ouderen over het algemeen veel meer bijwerkingen dan positief effecten hebben.
Programma
Module 1
Introductie
Inventarisatie
Pijn bij kwetsbare ouderen
Wat maakt pijn bij kwetsbare ouderen bijzonder?
Definitie en prevalentie
Typen pijn en voorkomen
Gevolgen van pijn en pijnbeleving
Wie zijn extra kwetsbaar?
Pijn bij verschillende ziektebeelden
Aanbevelingen Richtlijn Pijn
Diagnostiek van pijn bij kwetsbare ouderen
Pijnmeetinstrumenten
Pijnschalen bij milde/matige cognitieve disfunctie
Module 2
Introductie
Farmacologische pijnbestrijding
Uitgangspunten voor farmacotherapie
WHO-pijnladder
Neuropathische pijn
Adjuvante middelen
Non-farmacologische pijnbestrijding
Verschillende vormen van non-farmacologische pijnbestrijding
Organisatie van zorg en pijn
Organisatie per setting
Scholing
Evaluatie
Eindtoets
Leerdoelen
Na het volgen van module 1:
- kunt u de epidemiologie van pijn bij kwetsbare ouderen beschrijven;
- kunt u het pijngedrag van de kwetsbare ouderen verklaren op basis van hun pijnbeleving en coping;
- kunt u non-verbale uitingen van pijn bij mensen met dementie herkennen;
- kunt u een pijnobservatielijst bij mensen met dementie gebruiken voor diagnostiek en evaluatie;
- kunt u de verschillen tussen nociceptieve pijn, neuropathische pijn en centrale pijn herkennen.
Na het volgen van module 2:
- bent u in staat om een kwetsbare oudere met chronische pijn op de juiste wijze volgens de Verenso-richtlijn medicamenteus te behandelen;
- heeft u inzicht in de mogelijkheden van, en noodzaak tot, het inzetten van non-farmacologische behandelmogelijkheden bij pijn bij kwetsbare ouderen;
- kunt u de organisatorische aspecten beschrijven wanneer een goed pijnbeleid voor een organisatie opgezet gaat worden.
CME-Online