Omschrijving

Inhoud

Hulpverleners en consumenten worden in de gezondheidszorg in toenemende mate geconfronteerd met de resultaten van epidemiologisch onderzoek. De laatste jaren is steeds duidelijker geworden dat een optimale gezondheidszorg niet bestaat uit het klakkeloos toepassen van geavanceerde technologische kennis. Voor het maken van een rationele keuze tussen diagnostische testen, therapieën of zorgvoorzieningen is onderzoek naar effectiviteit onontbeerlijk. De behoefte aan dergelijk onderzoek wordt ook in Nederland steeds groter, zowel binnen de medische en paramedische sector als in de tandheelkunde en de geestelijke gezondheidszorg.
Ook over de oorzaken van gezondheid en ziekte komen regelmatig op epidemiologisch onderzoek gebaseerde uitspraken in de publiciteit. Het is daarbij uitermate hinderlijk, dat de informatie over ongezonde gewoonten en gedragingen vaak tegenstrijdig lijkt te zijn. Een helder inzicht in de opzet en uitvoering van
het desbetreffende onderzoek ontbreekt veelal, en de exacte betekenis van de resultaten en de bruikbaarheid voor preventie blijft daardoor onduidelijk.
In deze vijfdaagse cursus worden de belangrijkste principes van epidemiologisch onderzoek aan de orde gesteld en geïllustreerd aan de hand van onderzoek dat betrekking heeft op diverse aspecten van de gezondheidszorg. Het programma richt zich op de onderzoeksmethoden die de kern vormen van zowel de algemene als de klinische epidemiologie. Zo wordt de opzet van onderzoek naar het klinisch beloop van ziekten tezamen besproken met de opzet van etiologisch onderzoek. De rol van de epidemiologie bij de evaluatie van diagnostische tests en therapeutische interventies komt tevens aan de orde, evenals systematisch literatuuronderzoek. De voorbeelden die tijdens de colleges en in het kader van
de werkgroepen of zelfstudie gebruikt zullen worden om de theorie te illustreren, hebben veelal betrekking op gezondheidsproblemen zoals die zich manifesteren in de kliniek of in de eerstelijnsgezondheidszorg. De overige voorbeelden zijn ontleend aan het terrein van de publieke gezondheidszorg.

Leerdoelen

1. De cursist kan aangeven op welke manier epidemiologisch onderzoek een bijdrage levert aan kennis over ziekten zowel in de klinische als in de “public health” praktijk.
2. De cursist kan de karakteristieken van epidemiologisch onderzoek aangeven op elk van de gebieden: etiologie, preventie, diagnostiek, prognose, therapie, zorg.
3. De cursist kan de verschillende maten van frequentie formuleren en deze op de juiste wijze toepassen.
4. De cursist kan de verschillende maten van associatie formuleren en deze op de juiste wijze toepassen.
5. De cursist kent de principes van en criteria voor causaliteit.
6. De cursist kan de verschillende vormen van epidemiologisch onderzoek benoemen en van elke vorm de specifieke kenmerken en de bijbehorende uitkomstmaten aangeven.
7. De cursist kent het onderscheid tussen toevalsfouten en systematische fouten en tussen interne en externe validiteit.
8. De cursist kent de drie vormen van vertekening: selectie, informatie en confounding; de cursist kan er zelf mee werken en kan deze vormen herkennen bij het beoordelen van literatuur.
9. De cursist kent het onderscheid tussen confounding en effect-modificatie en weet hier in concreet onderzoek mee om te gaan.

Ingangseisen

Voor het volgen van deze cursus is geen substantiële epidemiologische voorkennis vereist. Indien u geen epidemiologische voorkennis heeft, raden wij echter aan de literatuur voor aanvang van de cursus door te nemen. Vooral de hoofdstukken 1 en 2 van onderstaand leerboek zijn van belang.