Omschrijving

Perfectioneer uw kritisch denken

Deze tweedaagse masterclass kritisch denken voor gevorderden is voor iedereen die de basisvaardigheden kritisch denken beheerst. De cursus bouwt verder op de hooggewaardeerde basiscursus over kritisch denken, 'De Ongelovige Thomas heeft een Punt!'. Het is echter niet noodzakelijk deze gevolgd te hebben voor deelname aan 2.0.

U krijgt inzicht in de mechanismen die diverse vormen van bedrog succesvol maken, en hoe u mogelijkheden kunt vinden om die te doorprikken. Als arts moet u zich er steeds van bewust zijn hoe u zin en onzin goed van elkaar kunt scheiden. In deze cursus analyseren we hoe drogredenen functioneren en ook hoe ons geheugen in dit alles functioneert, komt uitvoerig aan bod. Johan Braeckman laat u kennismaken met fascinerende onderzoeksresultaten op dit terrein. Tenslotte zal het u aangenaam verrassen hoe u in uw medische praktijk uw voordeel kunt doen met de kennis van het verschil tussen onze persoonlijke psychologie enerzijds en groepspsychologische mechanismen anderzijds.

De kwetsbaarheid van experts

Samen met prof. Johan Braeckman onderzoekt u waarom mensen zo makkelijk denkfouten maken, vooroordelen koesteren en pseudowetenschappen aanhangen. Bijzondere aandacht gaat naar de vraag waarom ook experts voor dit alles kwetsbaar zijn. Let wel: U bent als medisch professional zelf ook zo’n expert! En u maakt regelmatig gebruik van de expertise van uw collega’s. Maar hoe betrouwbaar is een “expert opinion”? U krijgt inzicht in de manier waarop onze eigen vatbaarheid voor misleidende informatie werkt, en leert hoe dit ons kan helpen om onszelf er tegen te beschermen. U zult dit ontdekken vanuit het motto “Zelfkennis is het begin van wijsheid!”

Achtergronden bij bedrog

Prof. Braeckman bespreekt uitvoerig hoe bedrog werkt. Hij licht dit met aansprekende voorbeelden toe aan de hand van gevalsstudies rond zogenaamde “con men” (confidence men): fraudeurs die al dan niet bewust weten wat onze psychologische zwakheden zijn en hoe deze te bespelen. En opnieuw zult u zien dat inzicht in de mechanismen die diverse vormen van bedrog succesvol maken, de sleutel zijn tot de mogelijkheden om die te doorprikken.

Het aanvaarden van informatie die in strijd is met onze diep gekoesterde geloofsovertuigingen omtrent de wereld en de mens blijkt moeilijk. Daarom gaan we dieper in op de manier waarop we onszelf hiertegen immuniseren. De geschiedenis kent aansprekende voorbeelden van hooggeleerde medici die rotsvast geloof bleven hechten aan hun eigen overtuigingen, terwijl het wetenschappelijk bewijs ertegen inmiddels alom verspreid was. Waarom blijken goede argumenten (zoals wetenschappelijk bewijs) niet voldoende om iemand te overtuigen van zijn ongelijk? We analyseren hoe drogredenen functioneren, en hoe ze nadelig kunnen zijn voor eenieder die meer rationeel wil leren nadenken. U zult merken dat u in uw praktijk ook vaak drogredenen tegenkomt. Patiënten komen met argumenten die u met uw rug tegen de muur zetten, terwijl u weet dat ze niet kunnen kloppen. In deze cursus leert u de handvatten om ze te herkennen en te pareren. Ook we wijze waarop ons geheugen in dit alles functioneert komt uitvoerig aan bod.

De kracht van groepsdruk

Tenslotte trachten we ook het verschil te duiden tussen onze persoonlijke psychologie enerzijds en groepspsychologische mechanismen anderzijds. We bespreken meerdere gevalsstudies van vormen van morele paniek of massahysterie, die duidelijk maken hoe het individuele denken zich conformeert aan hoe de groep denkt en handelt, ook wanneer er geen objectieve grond bestaat om dit te rechtvaardigen. Durft u iets te zeggen als de meerderheid zwijgt? Of te (blijven) protesteren als enige in een groep als u denkt dat er iets heel erg mis dreigt te gaan? U denkt misschien van wel, maar wetenschappelijk onderzoek toont helaas anders aan. Iedereen, ook u, is hier kwetsbaar voor. U zult versteld staan, maar door deze cursus inzicht vergaren en uw voordeel ermee doen in de toekomst. Zodat u dit risico kunt herkennen en mogelijk verkleinen.

Deze verrassende en leerzame cursus maakt gebruik van zowel gevestigde als recent ontwikkelde wetenschappelijke en wijsgerige inzichten uit uiteenlopende disciplines, waaronder sociale- en ontwikkelingspsychologie, neurowetenschap, cognitieve wetenschap en logica en filosofie.

In 2011 is bij Home Academy een collegereeks van Johan Braeckman over kritisch denken verschenen.