Omschrijving

De apotheker is erkend als behandelaar van de patiënt. Een belangrijke taak van de apotheker is de medicatiebewaking, in de breedste zin van het woord. Een lacune in deze bewaking is dat de apotheker vaak niet op de hoogte is van indicaties waarvoor geneesmiddelen worden voorgeschreven.

Contra-indicaties zoals astma en diabetes mellitus zijn eenvoudig af te leiden uit de medicatie, maar voor echt goede medicatiebewaking op het gebied van nierfunctiestoornissen zijn gegevens van artsen en andere zorgverleners in de keten nodig.

Een positieve ontwikkeling is dat het voor een aantal geneesmiddelen sinds december 2011 verplicht is om de indicatie op het recept te vermelden.

Daarnaast kan de apotheker – nadat de patiënt daartoe desgevraagd toestemming heeft gegeven – een aantal laboratoriumwaarden aan de betreffende arts vragen. Zo kunnen apothekers nog beter hun taak als behandelaar oppakken, in het belang van de veiligheid van de patiënt.

In het HARM-onderzoek (Hospital Admissions Related to Medication) is een verminderde nierfunctie als onafhankelijke risicofactor geïdentificeerd. De huidige medicatiebewaking op verminderde nierfunctie in de zorgketen schiet blijkbaar tekort. Tegenwoordig is de nierfunctie vaak alleen structureel bekend bij de behandelend arts en het klinisch laboratorium, hoewel een meerderheid van de apothekers aangeeft wel enige beschikking over nierfunctiewaarden te hebben.

Momenteel heeft een groeiend aantal apotheken toegang tot nierfunctiewaarden.

Op de website van de KNMP staat informatie voor kennisdeling van specialist, huisartsen en apothekers over nierfunctiewaarden. Met de toolkit kunnen zorgverleners een regionaal nierfunctieproject opstarten om te komen tot medicatiebewaking op basis van nierfunctiewaarden en de daarbij behorende begeleiding van personen met een verminderde nierfunctie. Hierdoor worden ongewenste medicatiegerelateerde effecten voorkomen. De toolkit bestaat uit een plan van aanpak, voorbeeldprotocollen, een privacyhandleiding, et cetera.

Op steeds meer plaatsen wordt op dit gebied samenwerking gezocht en worden initiatieven ontplooid om door uitwisseling van gegevens tussen artsen, laboratoria en apothekers, de medicatiebewaking bij nierfunctiestoornissen te verbeteren. Deze cursus, met vaak voorkomende praktijksituaties, biedt een goede opstap om de benodigde basiskennis op te doen voor de samenwerking op dit gebied.